Bielsze wydają mi się twoje włosy wieczorem gdy skołowaciała czeszę je myślami.
Co ci się stało. Postarzyła cię taka liczność fotografii a może nagadała ci na mnie zjadliwa wina moja.
Zawzięta powódka. To ona nauczyła mnie być tak rozrzutnie winną. Winną że od ognia drzewo się zajmuje ogień od wody gaśnie albo nasycenia winną że dzień jedynie jeden dzień żyje że świergot jedynie ptaków jest przywilejem bo młodość na koniec nie przychodzi lecz na początku wtedy gdy sami z siebie jesteśmy tacy młodzi.
Nie słuchaj jej, nie żyję, drepczę tam i z powrotem moje fale wyrzucają mnie na moje fale. Nie żyję, wypielam; wir z wirów. Czystym go zostawię gotowym dla następnych.
Opłaty uiszczam, ślepo służę mrocznemu słowu temu — czarodziejowi alchemikowi — mieszam wrzenie jego potęgi. Zioła parzy z głębokich korzeni życia i z korzeni nie do życia. Witaminy ślepej kontynuacji.
Wytrwanie krzyczą naklejki flakonów. To nie wytrwanie. To pojednanie wrogie między życiem a jego nie do życia brakiem.
Jestem ślepym czeladnikiem alchemika szarlatana. On ból nie do zniesienia uśmierza przejściowym. Czego więcej chcesz czego to on namawia matki te całe w czerni by dalej żyły by żyły by żyły aż do głębokiej starości grobu własnych dzieci.
On sam uśmierzył i mnie tej pierwszej nocy gdy poznawałam pustą twoją poduszkę gdy poszłam z nią spać. Jednak głęboko spałam błogo od czasu do czasu niepokojona swojsko jakby obok mnie trwała ciągle całonocna kołysanka kłótnia którą urządzał mój zrzędliwy słuch delikatnie tkanemu twojemu chrapaniu — nie było powietrze traciłeś.
Spałam. Z całą pewnością doniesie ci o tym zjadliwa moja wina.
Nie to, że w świetle paleniska go nie rozpoznała; to nie
łachy żebraka, przebranie, nie; bezsporne znaki:
szrama na kolanie, tężyzna, podstęp w oczach. Przerażona
chwytając się ściany, jakiejś wymówki szukała
jakiegoś jeszcze przedłużenia chwili, by nie odpowiedzieć
by się nie zdradzić. To dla niego, dwadzieścia lat straciła
dwadzieścia lat oczekiwania i marzeń, dla tego tutaj żałosnego
zbroczonego krwią siwobrodego? Bez słowa padła na krzesło
spojrzała na ziemię, na zabitych zalotników ospale, jakby
martwe własne pragnienia oglądała. I – Witaj w domu- powiedziała
słysząc obcy, odległy swój głos. W kącie, krosno
strop kratami cienia zapełniło; ptaki, ile ich tylko utkała
czerwonymi, lśniącymi nićmi, w zielonych listowiu, nagle
tej nocy jego powrotu, obróciły się w popiół i czerń
lecąc nisko na płaskim niebie kresu jej niezłomności.
Αριστέα Παπαλεξάνδρου – Aristea Papaleksandrou urodziła się w 1970 w Hamburgu. Studiowała w Akademii Muzycznej a następnie Nowogrecką Filologię Średniowieczną. Zajmuje się też zajmuje się badaniami nad krytyką powojennej poezji greckiej. Wykłada Historię Literatury w Fundacji Petrou Charis przy Akademii Atenskiej. Debiutowała w 1997 na łamach dwumiesięcznika Γράμματα και Τέχνες. Jest autorką 5 tomów poetyckich i lauretką prestiżowej nagrody Akademii Ateńskiej Fundacjii Petrou Charis za tom „«Μας προσπερνά» (Εκδόσεις Κέδρος, 2015).
Veroniki Dalakoura (Βερονίκη Δαλακούρα), to jedna z czołowych postaci współczesnej poezji greckiej, znana z surrealistycznego i eksperymentalnego podejścia do języka. Jej twórczość, obejmująca ponad pięć dekad, łączy poezję, prozę poetycką i formy hybrydowe, tworząc unikalny, osobisty świat literacki. Urodziła się w Atenach w roku 1952, studiowała Prawo i Geografię społeczno-ekonomiczną. Jest jedną z kluczowych przedstawicielek tzw. „Pokolenia lat 70”. Debiutowała w wieku 20 lat tomem a „Wiersze 1967-1972”, Ποίηση (67-72). Jej późniejsze zbiory, takie jak „Sen”, Ο ύπνος (1982), „Karnawałowicz”, Καρναβαλιστής (2011) i „Kapadocjanie” (2020), kontynuują eksplorację tematów pamięci, cierpienia, duchowości i odrodzenia. Poezję Dalakoury wyróżnia silny wątek erotyczny i duchowy, a także zacieranie granic między tradycyjnym wierszem a prozą poetycką. Poetka często odrzuca tradycyjną składnię i interpunkcję, tworząc teksty pełne zaskakujących obrazów i fragmentarycznych narracji. Należy do nurtu nazywanego Paralogizmem, który niektórzy tłumaczą jako poezję absurdu. Paralogizm był również odpowiedzią na cenzurę oraz na dominujący, nawet współcześnie, tradycyjny obraz kobiety i jej rolę w greckim społeczeństwie. Pomimo pozornej absurdalności czy surrealistycznego charakteru, jej wiersze rządzą się własną, spójną, wewnętrzną logiką. Jej język jest narzędziem kreacji i dekonstrukcji, co sama poetka określa jako „grę”. W wywiadzie dla Greek News Agenda stwierdziła: „Język to nic innego jak gra – błysk, który tworzy wszechświat sam w sobie nietrwały i zepsuty.” Poezja Dalakoury wymyka się jednoznacznej interpretacji – sny, fantazje, fałszywe cytaty, pseudo a może rzeczywiste traumy mieszają się ze sobą. Poetka z dumą przyznaje, że wielu krytyków nazywa ją „mątwą” (sepią), która wypuszcza ciemną maskującą ciecz w chwili, gdy wydaje się, że już masz ją w ręku. G.A. Panagiotou w swojej antologii „Pokolenie lat 70” pisze: „W systematycznej, chronologicznej kolejności pierwszą decydującą dla jej istnienia warstwą jest zwątpienie z odpowiadającym mu i zasilającym je ruchem Beat Generation. Podawany jest w wątpliwość ogół tradycyjnych ideologicznych i społecznych wartości razem z wszystkimi nowymi estetyczno-literackimi prądami, powstającymi według ich własnej formuły.” W tomie „Bird Shadows: Selected Poetry and Poetic Prose 1967–2020”, przetłumaczonym na angielski przez Johna Taylora, czytelnicy mogą zapoznać się z przekrojowym wyborem jej twórczości. Krytyk literacki Kostas G. Papageorgiou napisał o niej: „[Dalakoura posiada] absolutnie osobistą mitologię [i] poetycki wszechświat, wystarczająco przestronny, by pomieścić wszystko, co motywuje ją w podróży przez serce czasu i chaos historii.” Dalakoura jest również cenioną tłumaczką literatury francuskiej, w tym dzieł Rimbauda, Baudelaire’a i Desnosa, oraz aktywną krytyczką literacką. Jej wpływ na współczesną poezję grecką jest nie do przecenienia, a jej twórczość pozostaje inspiracją dla kolejnych pokoleń poetów i czytelników.
Mario Vitti: “Historia literatury nowogreckiej”, przekład: J. Wegner, M. Czarnocińska, K. Rowińska, wydawnictwo DiG, Warszawa 2015 Greek News Agenda Lavender Ink, https://www.lavenderink.org/ poets.gr
Wiersze Veroniki Dalakura w tłumaczeniu na język angielski
