Zefi Daraki (Ζέφη Δαράκη), urodzona w Atenach, należy do grona najwybitniejszych postaci współczesnej poezji greckiej. Jej twórczość – głęboko introspektywna i poruszająca – sytuuje ją w czołówce literatury greckiej XXI wieku.
Poezja Daraki charakteryzuje się wyjątkowym połączeniem lirycznej prostoty i znaczącej głębi emocjonalnej. Jej utwory poruszają uniwersalne tematy tożsamości, pamięci i nieubłaganego upływu czasu, umiejętnie łącząc osobiste doświadczenia z refleksją nad zbiorową historią. W jej wierszach często zaciera się granica między tym, co indywidualne, a tym, co uniwersalne, ukazując zarówno ulotność pojedynczych chwil, jak i trwalsze, nierzadko melancholijne aspekty ludzkiego doświadczenia.
Artystka z mistrzowską precyzją, posługując się językiem poetyckim, precyzyjnym i oszczędnym, wykorzystuje obrazy natury i intymne sceny codzienności, by zbudować głębokie poczucie miejsca. Osadza swoje refleksje w zwyczajnych, lecz ponadczasowych wymiarach życia.
Szczególne miejsce w twórczości Daraki zajmuje eksploracja pojęcia przestrzeni, zarówno fizycznej, jak i emocjonalnej. Jej wiersze często ewokują poczucie straty lub tęsknoty, umiejscawiając je w kontekście konkretnych miejsc lub relacji międzyludzkich. Tematy wygnania i dezorientacji, choć zakorzenione w skomplikowanej historii społeczno-politycznej Grecji, zyskują w jej poezji wymiar uniwersalny i głęboko osobisty.
Zefi Daraki debiutowała w 1960 roku tomem poezji zatytułowanym „Piosenka nowych czasów”. Jej droga zawodowa była ściśle związana z literaturą – pracowała w Bibliotece Publicznej w Atenach, z której w okresie dyktatury wojskowej została zwolniona. Do pracy w bibliotece powróciła dopiero w 1974 roku, po upadku reżimu.
Była żoną wybitnego poety Virona Leontarisa (1932-2014), z którym dzieliła nie tylko życie osobiste, ale również pasję do literatury. Ich syn, Giannis Leontaris, kontynuuje rodzinne tradycje artystyczne jako reżyser.
Jej wiersze zostały przetłumaczone na język francuski i angielski, a prezentowany tu materiał stanowi pierwsze tłumaczenie jej wierszy na język polski.
Za swoją wybitną twórczość Zefi Daraki otrzymała liczne wyróżnienia, w tym:
• Nagrodę Państwową za poezję w 2015 roku za zbiór „Η σπηλιά με τα βεγγαλικά” („Jaskinia z fajerwerkami”)
• Nagrodę Akademii Ateńskiej, Nagrodę Fundacji Kostasa i Eleni Ouranis, za całokształt twórczości, w roku 2015
• Nagrodę „Dido Sotiriou” przyznawaną przez Greckie Towarzystwo Pisarzy
• Nagrodę Akademii Ateńskiej im. L. Porfyrasa w roku 2008
Wybory wierszy:
- Το τραγούδι των νέων καιρών, 1960
- Μεταπτώσεις, 1967
- Διαβάσεις, 1969
- Εμπλοκή, 1971
- Ο κήπος με τα εγκαύματα, 1973
- Έκλειψη. Το ημικύκλιο αίμα, 1974
- Ο αρχάγελλος καθρέφτης, 1976
- Ο άνεμος και τα ρολόγια, 1977
- Ο λύκος του μεσονυχτίου, 1978
- Τα αόριστα γεγονότα, 1980
- Το μοναχικό φάντασμα της Λένας Όλεμ, 1982
- Η κρεμασμένη, 1984
- Μάρθα Σόλγκερ, 1985
- Το ιερό κενό, 1988
- Η Όνειρος, 1990
- Κοιμήθηκα η αχάριστη, 1992
- Η θλίψη καίει τις σκιές μας, 1995
- Ωσάν λέξεις, 1998
- Το σώμα δίχως αντικλείδι, 2000
- Το ακίνητο εν οδύνη, 2002
- Ο απέναντι χρόνος, 2006
- Σε ονομάζω θα πει σε χάνω, 2008
- Ερήμωνε, 2012
- Η σπηλιά με τα βεγγαλικά, 2014
- Ο ύπνος είναι ρόδο, 2016
- Το χαμένο ποίημα, 2018
- Συναντήσεις στο άβατο, 2020
- Αόρατη Μαρία, 2022
- Accordion, 2024
Źródła cytowane w oryginalnym tekście:
“Poet of the Week 03/10/2019 – Voice of Greece – ERT.GR” (https://vog.ert.gr/ondemand/Poet-of-the-Week-03-10-2019-20230905/?lang=en)
“Reading Greece: 9th Athens World Poetry Festival” (https://www.greeknewsagenda.gr/reading-greece-9th-athens-world-poetry-festival-poetry-on-the-road/)