Dimitris Gkioulos
Święta kelnerka
Czasem widzę cię w
drogiej restauracji
jak usługujesz mobilnym ekscesom
klientów
jak odtrącasz uśmiechem
nietakt i obelgę
klepnięcie szefa
po krągłym pośladku
(nawet gdy patrzę)
jak zbierasz groszowy
napiwek zamyślona
flirt z brakiem pracy
niezapłacone rachunki
świętą jesteś
ściskasz swój naostrzony nóż
darując właścicielom jeszcze
jeden dzień życia
Jak długo jednak
z tomu: „Miejskie niesielskie”, 2020, tłum.: Leszek Paul
Dimitris Gkioulos
Niedzielne stoły I
„Dobre z niej dziecko i komunistka”
mawiał dziadek, partyzant
„wzięłaby ci się do jakiejś roboty”, mówi
co i raz, drugi, prawicowy
W domach zaznaliśmy
wojny domowej
przy niedzielnym stole
Łatwo braliśmy stronę
I my I oni
z tomu: „Miejskie niesielskie”, 2020, tłum.: Leszek Paul
Γιώργος Κοζίας – Giorgos Kozias urodził się w Patras w 1958 roku.
Studiował bibliotekoznawstwo i kulturę europejską. Debiutował w 1983 na łamach czasopism literackich (“Το Δέντρο” i “Ευθύνη”). Jego wiersze były tłumaczone na język angielski, francuski, hiszpański, niemiecki i arabski a twórczość prezentowana na licznych festiwalach poetyckich (Athens Concert Hall “Poetry and Music” January 2009, Patras International Festival “Let the bugs not devour us” 2013, Thessalian Poetry Festival 2018, Patras World Poetry Festival 2022). Cykl wierszy z tomu „Świat bez podróżników” oprawił muzyką Thanos Mikroutsikos.
Jest autorem siedmiu tomów poetyckich:
Ζωολογικός κήπος – Ogród zoologiczny, (Στιγμή, 1989),
Ο μάρτυρας που δεν υπήρξε – Świadek, który nie istniał (Στιγμή, 1995),
Πεδίον ρίψεων – Pole rzutów (Στιγμή, 2001),
Κόσμος χωρίς ταξιδιώτες – Świat bez podróżników (Στιγμή, 2007),
41ος Παράλληλος – Równoleżnik 41, (Στιγμή, 2012),
Πολεμώντας υπό σκιάν… Ελεγεία και σάτιρες – Wojna w cieniu… Elegia i satyry, (Περισπωμένη, 2017),
Εξάγγελος – Posłaniec, (Περισπωμένη, 2021)
Δημήτρης Γκιούλος – Dimitris Gkioulos urodził się w 1984. Studiował matematykę, tłumaczenie oraz kulturę europejską. Utrzymuje się z pracy jako copywriter i tłumacz, ale uparcie mówi o sobie, że jest proletariuszem XXI wieku, który pracował w różnych zawodach. Od czasu do czasu (najczęściej) zajmuje się krótką formą, czy to poezją, czy opowiadaniami. „Miejskie niesielskie” to jego pierwszy tom wierszy. Jego wiersze były tłumaczone i publikowane w magazynach literackich i antologiach poezji w Grecji i za granicą. Jego kolejna książka ukaże się w 2023 roku. Wie, że dobre chęci nigdy nie wystarczą…
Veroniki Dalakoura
Zmartwychwstanie
Rano zobaczyli eteryczny byt jak się unosi. Rozdzielenie czaiło się jednak w pobliżu – jaką potęgą jest wiarą niemowlęcą – spadła żywa w moje ramiona zrywając sznur. Nigdy nie byłam taką świadomie chrześcijanką, by nie brzydziły mnie kaskady smarków obmywające moją twarz. Bicie dzwonów i wielkanocne hymny przyświadczyły silną wolę. Czyż sójka ze swoim śpiewem nie pozwoliłyby mojej duszy spojrzeć na sprawy inaczej?
Na kasztanowcach dojrzał owoc lecz rym z tysiącem i dwoma sprzeciwami ciągnął nas do teatru spowiedzi.
Dla pazernej przestrzeni dwa pokoje to dużo, nic nie wystarcza.
Krótkowzroczna kara. Jeśli ty jesteś mną, to czego szukam w wymiarze, który ignoruję?
z tomu „26 Wierszy”, 2004, tłum.: Leszek Paul
Zefi Daraki
Władimir
Wiersze, mówi mi Władimir
które słychać było w barach
przy kompresorach w księgarniach
i na chodnikach
I w wielkich aulach
z głębi wieków mi mówi.
I z głębi rewolucji
teksty, muzyka i kolory
sztuka jest gwałtem na tobie – rozniecający wybór
Śmigający dreszcz…
Widziałam tego człowieka,
z jego czoła ciekła krew
Rzeka krwi historii
I zawsze tak jest
nikt tego nie rozumie
że groza i sztuka
idą w parze
aż do ostatniego strzału
z tomu: “Spustoszył”, 2012, tłum.: Leszek Paul
Yiannis Antiohou
„…dominuje druzgocąco./ Wojna…”
I przyszedł czas by poznać
geografię innego kraju:
miasta, rzeki,
góry i morza
licząc tych co zginęli
w jego amputacji
Najpierw były
dźwięki syren
uszkodzone mosty
wypatroszone domy
a potem pielęgniarki
ukrywały chorych
w trzewiach szpitali
i owijając wełną izolacyjną
ogrzewały noworodki
śpiewając im do snu
z ile im tylko zostało życia
Stare kobiety w czerni
rozdawały najeźdźcom garściami
ziarna słonecznika
bo one wiedziały:
na polach nad Morzem Czarnym
słoneczniki piją krew
Zleciał jeden miesiąc
A do naszych miast i rzek,
gór i mórz
przyszła wiosna
bo
to taki kolej rzeczy
Dzięki Bogu
te stare bomby
to niemożliwe by tak z daleka
rozpaliły i nasze niebo
(póki co)
Niekiedy
-w tym miesiącu-
spuszczając głowę
czuję się winny za los innych
Skulony w swoim pokoju
wymazuję przeszłość
ostrożnie ważąc słowa
które wymieniam z przyjaciółmi
-nie został mi już nikt
kto miałby odwagę przyznać się
że jesteśmy współwinni
by mi wybaczyć
Ale chwila,
cały miesiąc
wysyłałem ci światło Aten
plusk linii mojego morza
długie drogi asfaltowe
eteryczne maki
i ty:
Weidenkätzchen z wierzb na dworcu Nordbahnhof
fioletowe kwiaty cmentarnego powoju
odgłosy ptaków z północnego lasu
i jedno małe słońce, matowe i pomarańczowe
tabletkę musującą witaminy C
na brudnej szybie pociągu
Telewizja ograniczyła reportaże wojenne
Odessa ufortyfikowana własnymi posągami w morskim piasku
Mariupol unicestwiony;
mieszkańcy żegnają
na kolanach swoich zmarłych
Reaktory jądrowe w kraju
zasilają energią niestrudzenie
ciemny brzuch Wielkiego Niedźwiedzia
We Lwowie, na placu Iwana Franki,
rozbrzmiewają syreny obrony przeciwlotniczej
i jakiś Mojżesz z rozbitymi dziesięcioma przykazaniami
schodzi przygarbiony do bunkra;
chmury (i ptaki) naruszają granicę
A w Polsce w łóżkach
trzy miliony opatulonych uchodźców
pisze swoimi zerami
trzy linie historii
W operze w twoich Niemczech: Nieszpory sycylijskie
A w Atenach
czytając wiersze o traumie innych osób
rozmawiamy z zapałem i niezrozumiale o pokoju
podczas gdy wcale nie przestał
z tego starego radia
-scheda po mojej babci z czasów II wojny światowej.
grzmieć głos mojego dyplomaty:
“… dominuje druzgocąco.
Wojna…” *
Dusząopłacająca **
bezpieczna, odległa i cicha
jak imiona:
Oksana, Malwa, Yuliya, Zlata,
Bogdan, Mykoła, Wołodymyr, Dmitro
słowiańskie siniaki mojego języka
martwi Ukrainy
podczas gdy słońce
dalej wschodzi i zachodzi
na Rusi Kijowskiej
przez otwarte skrzydła Berehynii
wiersz niepublikowany, 2022, tłum.: Leszek Paul
* cytat z poematu J.Seferisa pod tytułem: “Drozd”, część pod tytułem: “Radio”. W orginale:
“υπερτερεί συντριπτικώς.
Ο πόλεμος…”
ΨΥΧΑΜΟΙΒΟΣ
** u J.Seferisa w wyżej wymienionym fragmencie: ΨΥΧΑΜΟΙΒΟΣ jest parafrazą z dramatu Ajschylosa “Oresteja”: “Ὁ χρυσαμοιβὸς δ’ Ἄρης σωμάτων” (Ares=Bóg Wojny kupujący za złoto/ pieniądz ciała) i w tłumaczeniu J.Kasprowicza:
“Ares, mieniacz ludzkich trupów!
Za garść złota, on, co waży”
Aleksandra Plastira -Αλεξάνδρα Πλαστήρα- urodziła się w roku 1954 w Atenach, gdzie do dzisiaj mieszka i pracuje. Studiowała na wydziale muzyki w Szkole Filozofii na Uniwersytecie w Atenach. Wydała cztery tomy poezji. Wiersze Aleksandry publikowane były w licznych antologiach i czasopismach literackich w Grecji jak i za granicą.
Dora Kaskali
Silentium amoris (fragmenty)
I
Proszę mnie nie drażnić, pisała do niego, tylko po to by ponownie dowieść swoje panowanie nade mną. Jestem włością po której stąpali autorytety ojca, brata, pracodawcy, gubernatora. Oddałam Panu tę najbardziej kompletną część siebie, odrobinę siebie samej a Pan opasawszy się amunicją uczynił z niej pole bitwy. Odejdź, proszę, teraz wraz ze swoim bliźniaczym karabinem po inne łupy, krew jest zawsze taka sama, lecz nigdy nie jest jej dość. Ja opaszę się milczeniem zmarłych; tak mówią ci, którzy nie wiedzą. Kto raz umarł, ten wie, że na cmentarzach mówi się niewysłowionym językiem prawdy.
II
W czasie Terroru, pisała do niego, nie oczekuj szacunku, pochwały i litanii. Heretycy zdejmą ikony. To odkupienie, wiesz, dla nas, którzy latami byliśmy dręczeni przez srebrowylanych zbawców. Ich kruszce pożarły nasz język, ich doktryny wypełniły przypisami młody nasz umysł. Kiedyś schizmatycy, teraz z racji zamętów – bluźniercy. Tak i z tobą będę czułą agnostyczką. Za dnia ukradnę olej z Twojej świecy, napiszę ogniste aforyzmy by Cię obalić, wieczór idiopatyczna maligna, która od dawna mnie tuli, będzie nosiła Twoje imię.
V
Proszę nie opierać się tak bezwładnie o ścianę w korytarzu, napisała do niego. Dokucza mi wiosna, gdy chyli się w pańskim ciele, wielokątne pragnienie, które mnie nie spotyka. „Nie podpisuję w korytarzach“, powiedział mi Pan figlarnie a potem usiadłeś przy jakimś stoliku i swoim czarnym piórem żłobiłeś moje spojrzenie. Delikatne palce, które nie władają bólem, nawet jeśli wlecze się w atrium i jak echo mosiężny w pokojach ułomnych śmiertelników rozbrzmiewa.
Pańskie długie włosy wytrą mój pierwszy wilgotny sen i bez sygnowania zawładnę nim bezprawnie.
IX
Wypaliły się moje oczy, zabito moje słowa. Zmogło mnie ubieranie woskowych lalek, które topią się w pierwszym słońcu metonimii. Bezużyteczne zamiennia. Po co mi one wieczorem, który kartkuje moją samotność. Zostanę tutaj a ty niewidzialny, by zagrać naprzeciwko w grę wytrzymałości. Ty zwyciężysz a moją karę będzie nowy język, pełen gęstej, nieskażonej ciszy i pustych rąk, który wymyślę.
[Sekcja Silentium amoris]
I przyniósł Pan ze sobą broń nadającą się do obrony lub ataku ostre słowa, których ostrze niegdyś błyszczące w świetle rozumu, a innym razem tak aksamitne w kontekście niepowstrzymywalnego i nieco retro romantyzmu, z którym Panu tak było do twarzy.
I miał Pan na swój wyłączny użytek worek pełen odurzających opowieści, które rozsiewałeś na suchych łąkach kobiecych dusz. Byłeś siewcą, ale nie żniwiarzem. Sam tego chciałeś czy inaczej nie mógłeś.
I torowałeś drogę erotycznym fantazjom, jednej za drugą, zawsze jednak wychodziłeś wcześnie, tak by nie zostać przyłapanym in flagranti że czujesz.
z tomu “Kantor rozkoszy”, 2014, tłum.: Leszek Paul
Zefi Daraki
[Nie jestem tam gdzie mnie zostawiłeś]
…
Nie jestem tam gdzie mnie zostawiłeś
na białym lnie
Wielką obczyzną księżyc
_________________Emigruję
do śniegów poetów
świętych i pustelników
chcę narodzić się
w mojej własnej przeszłości
Dla obcego snu bawiłam się ze swoim synem
w ślepych korytarzach – mówił, to czego szukam
pojawia się w chwili gdy je tracę
Nie pamiętam ziemi ani nieba
Jestem kryształową pustką
moich kości Po czym wyruszam
do krain Danii od dziecka
_________________rówieśnik Hamleta
_________________szeleszczę
skrząca muzyką
_________________straconych pól
Czego szukasz uparty mój świetle
Pamiętam jedynie
oko kochania
spacerujące
w jego własnym śnie
Nie chwytaj się rąbka Anioła
rozdzierasz mi ciszę
Chcę jej
z tomu: „Spotkania w abatonie”, 2020, tłum.: Leszek Paul